Is enkel de uitspraak Hoge Raad over het kindgebonden budget voldoende voor een wijziging van de kinderalimentatie?

In 2015 stond heel alimentatieland op zijn kop. De in fiscale regelgeving doorgevoerde wijzigingen, en met name het kindgebondenbudget en de alleenstaande ouderkop, hadden een grote impact op de uitkomst van kinderalimentatieberekeningen. De door de alimentatieplichtige aan de alimentatiegerechtigde te betalen bijdrage viel in veel gevallen aanzienlijk lager uit. Er ontstond daardoor een grote discussie in de literatuur en in de rechtszalen. Bovendien dachten rechters van verschillende rechtbanken heel anders over de manier waarop met het met het kindgebonden budget en de alleenstaande ouderkop rekening moest worden gehouden. Het merendeel van de rechtbanken vond dat het kindgebonden budget en de alleenstaande ouderkop op de behoefte van de kinderen in mindering diende te worden gebracht. Enkele andere rechtbanken waren van mening dat het kindgebonden budget en de alleenstaande ouderkop bij het inkomen van de ouder die deze toeslag ontving moesten worden opgeteld, waardoor diens draagkracht hoger was. In exact gelijke gevallen, kon de uitkomst van de berekening dus totaal anders uitvallen. De rechtsonzekerheid was daardoor groot. Gelukkig kwam aan deze onzekerheid op 9 oktober 2015 een einde. De Hoge Raad oordeelde dat het kindgebonden budget en de alleenstaande ouderkop bij het inkomen van de ouder die deze toeslag ontvangt, moet worden opgeteld. Dit betekende dat het merendeel van de rechtbanken kinderalimentatie op een verkeerde wijze berekende en dat er een groot aantal kinderalimentaties, achteraf bezien, verkeerd zijn berekend.

Als gevolg van het oordeel van de Hoge Raad zijn nieuwe discussies ontstaan. Een van deze discussies is of de uitspraak van de Hoge Raad van 9 oktober 2015 kan worden gezien als een wijziging van omstandigheden waardoor u om wijziging van de kinderalimentatie kunt verzoeken. Deze discussie is met name relevant voor ouders die in de periode van 1 januari 2015 tot 9 oktober 2015 een kinderalimentatie zijn overeengekomen op basis van de 'onjuiste' rekenmethode of waar de rechtbank op basis van deze methode (géén) kinderalimentatie heeft vastgesteld. In de literatuur is betoogd dat een andere uitleg van wetgeving géén relevante wijziging van omstandigheden is als bedoeld in de wet. Die lijn volgende zou dat dus betekenen dat, tenzij er ook sprake is van een andere wijziging van omstandigheden, de verkeerd berekende alimentatie niet kan worden aangepast. Uitspraken waarbij de rechter is verzocht de kinderalimentatie te wijzigen enkel op basis van een andere uitleg van de wetgeving waren er niet. Daar is nu verandering in gekomen.

Op 24 mei jl. oordeelde de rechtbank Den Haag dat ook een andere uitleg van de wetgeving een relevante wijziging van omstandigheden is die kan dienen als basis is voor een wijziging van de kinderalimentatie. In deze zaak werd de op 14 september 2015 overeengekomen kinderalimentatie enkel op deze grond gewijzigd (Rechtbank Den Haag, 24 mei 2016, FA RK 15-9505 / C/09/501351 (niet gepubliceerd)). Het was volgens de rechtbank aldus niet nodig dat ook nog sprake was van een andere, aanvullende wijziging van omstandigheid. Het is ons niet bekend of tegen de uitspraak van de rechtbank Den Haag hoger beroep is ingesteld. Ook is het nog maar de vraag hoe andere rechtbanken en gerechtshoven over het door de rechtbank Den Haag ingenomen standpunt denken. Een zwaluw maakt immers nog geen zomer... Wij verwachten dat we de komende tijd meer uitspraken zullen gaan zien waarbij wordt verwezen naar de uitspraak van 24 mei jl. Wij houden u op de hoogte.